མཁན་ཀུན་དགའ་ཚོགས་མཆོག
འབྲོག་དགེ་ཀུན་དགའ་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་རབ་རྒྱ་མཚོ་ནི། རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ལྕགས་མོ་གླང་གི་ལོའི་ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་སྟེ། ཕྱི་ལོ 1901 ལོར་རྔ་ལྗོངས་སྨད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་འབྲོག་དགེ་བསམ་འགྲུབ་གླིང་གི་ཉི་མ་ལྷ་ཁང་ཞེས་པའི་བདེ་ཡངས་སུ། ཡབ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་དང་། གཙང་སྒར་ཕུན་ཚོགས་འབྲོང་མོ་རྫོང་ཞེས་རྭ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་གྲགས་ནས་མཁས་གྲུབ་ཚར་དུ་དངར་བའི་དབོན་རྒྱུད་དེ་ཡུམ་བུ་མོ་བདེ་ཆེན་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ལ་སྲས་མོ་ལྔ་དང་སྲས་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཐུན་མོང་གདུལ་བྱའི་སྣང་ངོ་དང་བསྟུན་ན་རྗེ་འདིའི་སྐུ་གོང་མ་གྲོང་མང་བ་རྣམ་སྣང་རྡོ་རྗེ་ཕྱི་ལོ 1900 རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ལྕགས་བྱི་ལོའི་ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་ཉེར་བཞི་ལ་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་དང་རྗེ་འདི་འཁྲུངས་ལོ་གཉིས་གོང་བསྒྲིགས་ན་མངལ་ཟླ་དང་ཤིན་ཏུ་འགྲིག་པར་གསུངས། དེའང་མངལ་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་བརྡར་ཕྲུ་བའི་ཆོས་གོས་ཀྱིས་གཡོགས་ཤིང་རྩྭ་མཆོག་ཀུ་ཤའི་ཆུན་པོ་ལྟ་བུའི་བསྡམས་པ་ཞིག་ཡོད་པས། དེར་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ་དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་ཞལ་ནས། འདི་ནི་རྗེ་བཙུན་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ་འཁྲུངས་ལུགས་སུ་འདུག་པས། དེ་ལ་མེས་པོ་སྔགས་འཆང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་རྒྱལ་ནས་ཤིང་གི་ལྡེ་མིག་གིས་འབྱེད་དགོས་གསུངས་པ་ལྟར། ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་གསུངས་ནས་ལྡེ་མིག་གིས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཁ་ཕྱེས་པས། དེ་ན་ཁྱེའུ་དུང་ལྟར་དཀར་བ། དབུ་སྐྲ་ཡང་དཀར་ཟིལ་ལེ་ཡོད་པ་སོགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་མཚན་བཟང་པོ་དུ་མས་བརྒྱན་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ན། བླ་མ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་ནས། རྒྱུད་ལས། སྐྲ་ཡི་ལན་བུ་ཕྲུ་མའི་ཆོས་གོས་གསོལ། །དེ་འདྲར་གསོ་སླ་མི་ནོར་བཀྲ་ཤིས་བྱེད། །ཅེས་པ་ཁོ་ན་ལྟར་འདུག་པས་ངེད་ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་དུ་རྭ་ལོ་རྡོ་རྗེ་གྲགས་པ་ནས་བཟུང་གདུང་རབས་རིམ་བྱོན་ལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པའི་སྐྱེས་མཆོག་བར་མ་ཆད་པ་བྱུང་པས། ད་རེས་ཀྱང་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཡོང་བ་གདོན་མི་ཟ་གསུངས།
འཇའ་འོད་དང་དྲི་བཟང་པོས་ཁྱབ་པ་མཐུན་སྣང་དུ་བྱུང་བས་ཡུལ་མི་ཀུན་ངོ་མཚར་བར་གྱུར། དེ་ནས་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ་དཀོནཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ནས་ཚེ་དབང་དང་འཇམ་དབྱངས་དམར་སེར་གྱི་རྗེས་གནང་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་མའི་ཆོས་འབྲེལ་དང་། བར་ཆད་བསྲུང་ཕྱིར་ཕུར་བ་འཁོན་ལུགས་དབང་རྒྱས་པ་གནང་། གྲྭ་སློབ་མང་པོས་ནས་ཚེ་ཆོག་བརྒྱ་ཚར་དང་། རྣམ་རྒྱལ་སྟོང་མཆོད་སོགས་སྐུ་རིམ་རྒྱས་པ་ཕུལ་ནས་གཙང་སྒར་ཕུན་ཚོགས་འབྲོང་མོ་རྫོང་དུ་གདན་དྲངས། བྱིས་པ་གཞན་གྱི་ལོ་གཉིས་གསུམ་ཙམ་རྗེ་འདི་བས་ཟླ་བ་བཅུ་ཙམ་ནས་བྱོན་བཞུགས་སྨྲ་བརྗོད་སོགས་གནང་ཞིང་། དབུ་སྐྲ་དཀར་པོ་དེ་ཡང་རིམ་གྱིས་ནག་པོར་གྱུར་སོང་། ཀོང་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་དང་མཁར་བླ་མ་ཀུན་དགའ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཆར་གྱིས་རྗེ་འདི་ཉིད་རྗེ་བཙུན་ཏཱ་ར་ནཱའི་སྐུ་སྐྱེས་སུ་ཐག་བཅད་གནང་བ་དང་། གྲུབ་དབང་ཕྱོགས་གླང་ཚང་གིས་སྨིན་གླིང་གཏེར་ཆེན་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་། བསེ་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་དཔལ་རྣམ་སྣང་རྡོ་རྗེའི་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་སོགས་གྲུབ་མཐའ་རིས་མེད་ཀྱིས་མཁས་གྲུབ་མང་པོས་ངོས་འཛིན་མཛད། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རང་ཉིད་རྫི་འགག་རྒྱལ་པོ་ཏི་ཤྲཱིར་ཚེ་དབང་གྲགས་རྒྱལ་དང་། ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་མེད་དབང་པོ་ཡིན་པ་དྲན་སོས་ཀྱིན་འདུག་གསུངས། དགུང་ལོ་གསུམ་བཞི་ཙམ་ནས་ཀློག་མཁན་སློབ་མ་དགོས་པར་ཡི་གེ་ཕལ་ཆེར་ཤེས་ཤིང་། དགུང་ལོ་ལྔ་ནས་དགེ་སློང་དཀོན་དར་ཞེས་པ་ཀློག་གི་སློབ་དཔོན་དུ་བསྟེན་ནས། བསམ་འགྲུབ་གླིང་གི་འདོན་གང་དགོས་ཀྱི་རྒྱུད་སྡེ་རྣམས་དང་ཆོ་ག་ཆོས་སྤྱོད་མཐའ་དག་བསླབས། ཁུ་བོ་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ་དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་མདུན་ནས། བླ་མ་བསྟེན་ཚུལ་ལྔ་བཅུ་པ་དང་། རྗེ་བཙུན་གྱིས་མཛད་པའི་བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མ་དང་། ལམ་རིམ་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ། བཤེས་པའི་སྤྲིངས་ཡིག་སོགས་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་ཞུས། གཞུང་རྩ་བ་རྣམས་བློ་རྒྱུགས་ཕུལ་བས་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེས་ཐུགས་དགྱེས་དགྱེས་མཛད། དགུང་ལོ་དྲུག་ལ་ཁུ་ཞང་ཆོས་བཟང་ནས་གོས་པཎྜིཏ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི་ཡིག་ཆའི་སྟེང་ནས་བྱེད་གྲུབ་ཀྱི་རྩིས་རིགས་ལ་སྦྱངས་པས་སློབ་དཔོན་ལས་ཀྱང་མཁས་པར་གྱུར།
དགུང་གྲངས་བདུན་པར་མཁར་བླ་ཀུན་དགའ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ནས་མཁན་པོ་དང་། དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ནས་གསང་སྟེ་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་མཛད་དེ། བསམ་འགྲུབ་གླིང་དུ་རབ་བྱུང་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་བླངས་ཤིང་། བླ་མ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྗེ་འདི་ཉིད་ཚོམས་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་ཁྲི་ཆེན་པོར་མངའ་གསོལ་མཛད་དེ་ཕྱག་གིས་མེ་ཏོག་མཉམ་དུ་ཕུལ། རྗེ་འདི་བས་རབ་བྱུང་གི་སྡོམ་པ་བླངས་ནས་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས་པའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྟགས་དང་ཆ་ལུགས་མཁོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཚུན་ཆད་དགེ་ཚུལ་སློང་གི་དངོས་པོ་ལས་ནམ་ཡང་མི་འདའ་བ་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་པ་ཕྲ་མོ་ཡན་ཆད་མ་ཉམས་པར་སྐུ་ཉམས་སུ་བསྟར་བར་མཛད། དགུང་གྲངས་བདུན་པ་མེ་ལུག་ཧོར་ཟླ་བཞི་ཚེས་བཅུ་གཅིག་ནས་བཟུང་སློབ་གཉེར་གྱི་དབུ་ཚུགས། དེ་ནས་བསེ་དགོན་ཐུབ་བསྟན་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་ཕེབས་ནས་རྗེ་ཀུན་དགའ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གུས་པས་བསྟེན་ནས། བླ་རྣམ་དང་འབྲེལ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་བསྟོད་སྒྲུབ་དང་། འཕགས་མ་ཡིད་བཞིན་འཁོར་ལོའི་དབང་ཁྲིད་མན་ངག་དང་བཅས་པ་ཐོག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གནང་ཞིང་སྒྲུབ་པ་མཛད། དེ་ནས་བཟུང་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་སྔོན་གྱི་བག་ཆགས་བཟང་པོའི་འཕྲོ་རྨི་ལམ་སད་པ་ལྟར་གྱུར་ནས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བརྡ་ཙམ་གྱིས་རིག་པའི་ཀློང་རྡོལ་བར་གྱུར་ཏོ།།
དེ་ནས་སྤྱོད་འཇུག་ས་བཟང་འགྲེལ་བ། བཤེས་སྤྲིངས། ལམ་རིམ་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ་མཛུབ་ཁྲིད་གནང་། དེ་ཕྱིན་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་བློ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་མྱོང་བ་ཐོན་པ་ཡིན་གསུངས། དེ་ནས་རྗེ་ཀུན་དགའ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དེ་ཉིད་འབྲོག་དགེ་བསམ་འགྲུབ་གླིང་དུ་ཕེབས། འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་རབ་ཀྱིས་གཙོས་མཛད་པའི་བླ་གྲྭ་ཁ་ཤས་ལ། ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོའི་ཕར་ཕྱིན་མདོ་ལུགས་མའི་བཤད་པ་ཞིབ་མོ་དང་། རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་བ་དོལ་ཊཱིཀ་དང་། ས་བཟང་པཎ་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་བ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་མོར་གསུངས། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་རི་ཆོས་ངེས་དོན་རྒྱ་མཚོ། ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་མཐར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གསལ་བྱེད། ལྟ་ངན་མུན་སེལ། ཉི་ཤུ་ལྔ་བའི་རྣམ་བཤད། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ། ཉི་ཁྲི་ལྔ་པའི་རྣམ་བཤད་རྫོགས་ལྡན་ལུགས་དང་། སྙིང་པོ་མདོ་བཅུའི་རྣམ་བཤད་དང་ངེས་དོན་མདོ་བཅུའི་རྣམ་བཤད་སོགས་བཤད་ལུང་དང་བཀླག་ལུང་གསན་ནོ།།
སྣ་ཆོས་མཆོག་དང་སྲིབ་ཀ་བླ་མ་སོགས་ལས་རྩིས་གཞུང་། གོ་ལའི་རྣམ་བཤད། ལྔ་བསྡུས་སྒྲ་གཅན་དང་བཅས་པའི་གཞུང་། དུས་འཁོར་ལུགས་ཀྱི་རྩིས་གཞུང་སོགས་བྱང་ཆུབ་པར་མཛད། ས་བཟང་སྒྲ་ཊཱིཀ་རྗེ་བཙུན་སྒྲ་ཊཱིཀ ཀཱ་ལ་པའི་གཞུང་། དབྱངས་མདོ་རྩ་འགྲེལ་བཅས་ཀྱི་རི་མོ་ཆ་ཚང་། སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་ཆེན་སྟེང་ནས་ཙནྡྲ་བའི་གཞུང་དང་། སྙན་ངག་ལ་སི་ཏུའི་འགྲེལ་ཆེན་ལེའུ་གསུམ་པའི་གོ་དོན་རྩོམ་རྒྱུན་དང་བཅས་ཟླ་བ་གསུམ་ཙམ་ལ་སྦྱངས་ཤིང་རྗེ་བླ་མའི་བསྟོད་བསྔགས་དང་། རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་སོགས་ཀྱི་བསྟོད་པ་འགའ་རེ་བྲིས་ཏེ་རྗེ་བླ་མའི་སྤྱན་སྔར་ཕུལ་བས་བླ་དགྱེས་ཤིང་བསྔགས་བརྗོད་དང་བཅས་ཀུན་བཤད་ཀྱི་མཚན་ལ་དབྱངས་ཅན་དགའ་བའི་ལང་ཚོ་དཔྱོད་ལྡན་དགྱེས་པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་གནང་། དགུངས་གྲངས་བཅུ་བཞི་པར་ཀུན་དགའ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལས། ཉིན་བདུན་པའི་ཕྱག་ལེན་ལྟར་དུས་འཁོར་དབང་རྫོགས་པར་ཐོབ། དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་ལ་ཚད་མ་རིག་གཏེར་དང་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པའི་རྣམ་འགྲེལ་སོགས་སྦྱངས། དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔ་བའི་ཧོར་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ནས་བྱམས་ཁང་ཡིད་དགའ་ཆོས་འཛིན་དུ་དུས་འཁོར་སྦྱོར་དྲུག་ལ་བཞུགས་ཏེ། ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་འགྲོ་དབེན་པ་གསུམ་ནས་བཟུང་དངོས་གཞི་སོར་བསམ་སོགས་བཅད་རྒྱ་དམ་པོའི་ངང་ནས་ཉམས་ལེན་གནད་དུ་སྨིན་པ་མཛད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་སྲོག་འཛིན་དྲན་ཏིང་རྣམས་ཡུན་རིང་དུ་བསྒོམས་པས་དགུང་གྲངས་བཅུ་དགུ་པ་ས་ལུག་ལོ་ཕྱི་ལོ 1919 ལོར་མཇུག་གྲུབ་པར་མཛད། ལོར་འདིར་མཁར་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་འཁྲུངས། དེ་ནས་སྐྱབས་རྗེ་ངག་དབང་དོན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཐུགས་དགྱེས་པ་ཆེན་པོས་རྗེ་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་རབ་འདི་ཉིད་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་དུ་མངའ་གསོལ་ཞིང་རྡོ་རྗེ་དྲིལ་བུ་སོགས་གནང་བར་མཛད། དགུང་གྲངས་ཉི་ཤུ་བ་ནས་མཁར་བླ་ཀུན་དགའ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མཁན་པོ་དང་། དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་གསང་སྟོན། བླ་མ་འོད་ཟེར་ནས་དུས་གོ་བར་མཛད། བླ་མ་ཀུན་དགའ་སོགས་དགེ་འདུན་གྲངས་ཚང་བའི་དབུས་སུ་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་མནོས། དགུང་གྲངས་ཉེར་གཉིས་པ་ཆུ་ཁྱི་ཕྱི་ལོ 1922ལོར་ཁུ་བོ་བླ་མ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འདས། དགུང་གྲངས་ཉེར་གསུམ་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ནས་ས་སྐྱ་གོང་མ་རྣམ་ལྔའི་བཀའ་འབུམ་སོགས་གདམས་ངག་མང་དུ་མནོས།མཁས་དབང་ཆུ་བླ་མ་ཀུན་དགའ་རྒྱ་མཚོ་ལས། རྗེ་བཙུན་གྱི་བཀའ་འབུམ་དུ་ཤངས་ཆོས་ཀྱི་སྐོར་བཞུགས་སོ་ཅོག་གསན་བསམ་མཛད། དགུང་གྲངས་ཉེར་བཞི་ནས་སྒྲུབ་སྡེ་རྣམས་ལ་ཁྲིད་འབོགས་པའི་མགོ་བརྩམས། དེ་ནས་ཆོས་དོན་གཉེར་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་དང་གདམས་པ་བྱིན་རླབས་སོགས་གང་ལ་གང་འདོད་པ་བཞིན་བསྩལ།རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕོ་འབྲུག་ཕྱི་ལོ 1928 ལོར་འབྲོག་དགེ་བསམ་འགྲུབ་གླིང་དུ་རྗེ་ཀུན་དགའ་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་རབ་རྒྱ་མཚོ་དཔལ་བཟང་པོས་མཁན་པོ་དང་། དགེ་སློང་གནས་བརྟན་ཚང་ནས་སློབ་དཔོན། ཡུལ་གྱི་དགེ་འདུན་གྲངས་ཚང་བའི་དབུས་སུ་མཁར་སྤྲུལ་སྐུ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་ལ་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་གནང་སྟེ་རབ་ཀུན་དགའ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་རྒྱ་མཚོ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་མཚན་གསོལ། འདི་སྐོར་དུ་ལྷར་ཡག་དགོན་དུ་ཕེབས་ནས་གྲྭ་མང་མང་ཚོགས་སྤྱི་དང་། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཡུམ།མཁར་དགུ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཛིན་དབོན་སྲས་སོགས་ལ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་བསྐུར། རྒྱ་ཁ་བཀྲ་ཤིས་གླིང་དུ་ལྷ་རམ་པ་བློ་བཟང་ཡར་འཕེལ་སོགས་དགེ་བཤེས་ཉི་ཤུ་རྩ་གྲངས་ལ་སྦྱོར་དྲུག་ཁྲིད་ཡིག་མཐོང་བ་དོན་ལྡན་དང་། དེའི་ལྷན་ཐབས་འོད་བརྒྱ་འབར་བ་སོགས་ཀྱི་ཟབ་ཁྲིད་གནང་། དགུང་གྲངས་སོ་གསུམ་བཞེས་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཆུ་བྱ་ཕྱི་ལོ 1933 ལོར་བསེ་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དྲུང་ནས་ཕྱོགས་རྒྱལ་བའི་སྦྱོར་དྲུག་དང་དུས་འཁོར་ལྷ་དགུའི་དབང་སོགས་ཞུས། ཆུ་བྱ་ལོའི་ཧོར་ཟླ་དགུ་བའི་ཉེར་གཉིས་ནས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་རོ་ཅོག་ཞལ་འདོན་གྱི་དབུ་བཟུང་ནས་དགུང་གྲངས་སོ་བཞི་བ་ཤིང་ཁྱི་ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེ་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་ལ་རྫོགས་པར་གྲུབ།
དགུང་གྲངས་སོ་དྲུག་བཞེས་པ་ཕྱི་ལོ 1936 ལོ་སྟེ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་མེ་བྱི་ལོའི་ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བཟུང་མཁར་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་དང་བསེ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་སོགས་ལ་གཤིན་རྗེ་གཤེད་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་འབྱམས་ཀྱི་དབང་ལ། གཤེད་དམར་ལྷ་ལྔ་དང་། ལྷ་བཅུ་གསུམ།ཞང་ལུགས་གཤེད་ནག་ལྷ་བཅུ་གསུམ། སྐྱོ་ལུགས་ལྷ་ཞེ་དགུ་མ།མལ་ལུགས་ཁྲོ་མོ་བརྒྱད་སྐོར་དང་ལྷ་དགུ་སོགས་ཀྱི་དབང་གནང་། དགུང་གྲངས་སོ་བདུན་པ་མེ་གླང་ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེ་བདུན་ནས་དུས་འཁོར་སྒྲུབ་ཐབས་དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་ལ་བརྟེན་ནས་བསྙེན་པ་ཞག་ཉེར་གཅིག་ཙམ་བྱས།ཧོར་ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་དྲུག་ནས་བསམ་འགྲུབ་གླིང་དུ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྡུལ་ཚོན་བཞེངས། ཚེས་བཅུ་གསུམ་ནས་མཁར་སྤྲུལ་སྐུ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་དང་བསེ་སྤྲུལ་ངག་དབང་རྒྱ་མཚོ་སོགས་བསེ་དགོན་གྱི་བླ་གྲྭ་མང་པོ་སོགས་དགོན་གོང་འོག་ནས་གྲྭ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་དང་སེར་སྐྱ་སྟོང་ལྷག་ལ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབང་ཆེན་རྒྱས་པར་གནང་ཞིང་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་མཁར་སྤྲུལ་སྐུ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་ལ་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གནང་ཞིང་བདག་ཆེན་གྱི་དབང་གི་སྐབས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་དུ་དགེ་སློང་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཀུན་དགའ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་རྒྱ་མཚོ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་མངའ་གསོལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་གནང་། དགུང་སོ་བདུན་པར་རྫོང་འགག་ཏུ་རྟ་མགྲིན་བསྙེན་པ་ཐོག་མར་ཐེབས་པ་ནས་བཟུང་དགུང་གྲངས་ཞེ་བདུན་པ་མེ་ཕག་བར་དུ་རྟ་མགྲིན་བསྙེན་པ་དུང་གཅིག་ལྗགས་བཟླས་མཛད།དགུང་གྲངས་ཞེ་གཉིས་བཞེས་པ་ཕྱི་ལོ 1942 ལོ་སྟེ། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཆུ་རྟ་ལོའི་ཧོར་ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་བདུན་ལ་འབྲོག་དགེ་བསམ་འགྲུབ་གླིང་དུ། མཁར་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་དཔོན་སློབ་དང་། བསེ་ངག་དབང་རྒྱ་མཚོ། དབོན་པོ་བློ་གྲོས་རྣམ་རྒྱལ་སོགས་བསེ་དགོན་དང་ཐར་མོ་དགོན་སོགས་དགོན་ཁག་བཞི་ཙམ་གྱི་གྲྭ་མང་ལ་བདེ་མཆོག་ལཱུ་དྲིལ་ནག་གསུམ། བསྡུས་རྒྱུད་རྩ་དཀྱིལ་སོགས་དབང་བཀའ་མང་པོ་གནང་། ཧོར་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་བདུན་ཉིན་ཁོང་གི་བླ་མ་བློ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བསྡུས།ལོ་དེའི་ཧོར་ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་ཉེར་གཉིས་ལ་བསེ་དགོན་ཐུབ་སྟན་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དང་། འབྲོག་དགེ་བསམ་འགྲུབ་གླིང་གཉིས་ཆར་ནས་ཁྲི་འདོན་མཛད། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཆུ་ལུག་ཕྱི་ལོ1943ལོར་མཁར་སྤྲུལ་སྐུ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ་སོགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་མདུན་ནས་སྦྱོར་བ་ཡན་ལག་དྲུག་གདམས་ངག་དང་ཁྲིད་ཞུས་ནས་ཉམས་ལེན་ལ་བཞུགས་པར་གདམས་ངག་དང་ཟབ་ཁྲིད་རྒྱས་པར་བསྩལ། དགུང་གྲངས་ང་བརྒྱད་བཞེས་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཁྱི་ཕྱི་ལོ 1958 ལོར་བསེ་དགོན་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཀུན་དགའ་ཐུགས་རྗེ་དཔལ་བཟང་པོ་དཔོན་སློབ་ལ་ཀོང་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་བའི་སྦྱོར་དྲུག་མགྱོགས་ཁྲིད་དང་། རྗེ་བཙུན་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་བའི་སྒྲོལ་མའི་མཎྜལ་བཞི་ཆོག ནཱ་རོ་མཁའ་སྤྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ལུང་ཁྲིད་སོགས་དབང་བཀའ་མང་དུ་བསྩལ། ལོ་དེའི་ཧོར་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་ཚ་བུ་མཆོག་སྤྲུལ་བཀྲ་ཤིས་འོད་ཟེར་ལ། གྲུབ་རྒྱལ་ལུགས་ཀྱི་ཚེ་དབང་བརྒྱ་ཚར། སྒྲུབ་ཐབས་རིན་འབྱུང་ལས། ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ། འཇམ་དབྱངས་སྐོར་ཡོངས་རྫོགས། སྒྲོལ་མའི་སྐོར་ལས་ཡི་དམ་འགའ་རེ་དང་། མགོན་པོ་གུར་དྲཀྴད་ཕྱག་དྲུག་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དབང་། དྲཀྴད་ཆོས་སྐོར་པོ་ཏི་གཉིས་ཀྱི་ལུང་སོགས་མང་དུ་གནང་། དེ་ལྟར་འབྲོག་དགེ་དགོན་དང་བསེ་དགོན་པ། ཨ་དཔའ་དགོན། ཐར་མོ་དགོན། རྒྱལ་རོང་དགོན་ཁག་མང་པོ། གཞུ་ཤུབས་དགོན་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་དགོན་སྡེ་དང་ཆོས་དད་མང་ཚོགས་བགྲང་གིས་མི་ལང་བ་ལ་དབང་ལུང་མན་གང་ལ་གང་འདོད་པས་ཚིམས་པར་མཛད། དཔལ་ཡུལ་མཆོག་སྤྲུལ་གྱིས་རྗེ་འདི་ཉིད་དུས་འཁོར་དངོས་སུ་འདུག་པས་ཁྱོད་ཚོས་ཆོས་འབྲེལ་ཞུས་གསུངས་ནས་ཉེ་འཁོར་རྣམས་ལ་གདམས། གསུང་ལས་སྐྱེས་པའི་སློབ་མའི་ཚོགས་ལ། མཁར་སྤྲུལ་སྐུ་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ། རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཀུན་དགའ་ཐུགས་རྗེ་དཔལ། ཡར་ཐང་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ངག་དབང་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ། དགོན་དཔོན་རྒྱ་སྤྲུལ་བཤད་སྒྲུབ་དཔལ་མགོན། གཞུ་ཤུབས་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བློ་ལྡན། ཀ་ཞབས་སྤྲུལ་སྐུ་ཐུབ་པ་སོགས་མང་དུ་བྱོན། མཐར་དགུང་གྲངས་ང་དགུ་བཞེས་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕག་ཕྱི་ལོ 1959 ལོར་མགོ་ལོག་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ཁྲི་མོན་དུ་གཞན་དང་མི་མཚུངས་པའི་རྟགས་མཚན་ངོ་མཚར་བ་དང་བཅས་དགོངས་པ་རྫོགས། གསུང་རྩོམ་ལ། རྗེ་བཙུན་བློ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དཔལ་བཟང་པོའི་རྣམ་ཐར། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབང་གི་ཆོས་གཏམ་སོགས་པོད་གཅིག་བཞུགས། ཞེས་པ་འདི་ཡང་བསེ་ཀུན་དགའ་ཚོགས་མཆོག་གིས་དགོས་མཁོ་ཞིག་བསྐང་ཕྱིར་བོད་རབ་རྒྱན་ཆུ་ཡོས་ལོའི་ཟླ ༩ .༦ ཕྱི་ལོ 2023.10.20 ཉིན་(ཇོ་ནང་ཚིག་མཛོད་བསྡུ་སྒྲིག་ཁང)འཕྲལ་དུ་སྦྱར་བའོ།།
ནང་དོན་ཡོངས་ཁུངས། ཇོ་ནང་བསེ་དགོན་མཁན་ནང་ཆེན་གྱི་སྤྱི་སྟེགས།